NPRH nr 1aH 15 0373 83. Kierownik: dr hab. prof. IH PAN Marek Słoń, lata realizacji: 2016-2021

W projekcie została dokończona i uzupełniona seria wydawnicza “Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI w.”. Wykonane zostały następujące zadania:

1. Podsumowaniem projektu jest przede wszystkim zbiorcza edycja całej serii w języku polskim((Atlas historyczny polski. Ziemie polskie korony w drugiej połowie XVI wieku, pod red. Marka Słonia, Warszawa 2021 (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, wydanie zbiorcze serii), ss. 2014, 57 map i planów, indeksy.)) i angielskim.((Historical Atlas of Poland. Polish Lands of the Crown in the Second Half of the Sixteenth Century, collective edition edited by Marek Słoń and Katarzyna Słomska-Przech [in print])) Zbiorcza edycja Atlasu to także Ziemie polskie Korony w drugiej połowie XVI wieku. Baza danych przestrzennych – cyfrowa mapa historyczna oraz repozytorium danych przestrzennych.
2. Opracowane zostały tomy Podlaski((Województwo podlaskie w drugiej połowie XVI wieku, pod red. Michała Gochny i Bogumiła Szadego, Warszawa 2021 (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, t. 8), ss. 333, 8 map i planów, indeksy.)) i Kujawski((Kujawy i ziemia dobrzyńska w drugiej połowie XVI wieku, pod red. Wiesławy Duży, współpr. Arkadiusz Borek, Michał Słomski, Warszawa 2021 (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, t. 6), ss. 274, 9 map i planów, indeksy.)) serii, a do tomu Pruskiego opracowanego przez M. Biskupa (1961) został wydany suplement.((Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku. Suplement, pod red. Tomasza Paneckiego i Marka Słonia, Warszawa 2021 (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, Suplement), ss. 169, 8 map i planów, indeksy.)) Tomy te dostępne są w księgarni Instytutu Historii PAN i w przyszłości będą udostępnione w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych.
3. Opracowana została źródłowa baza danych z rejestrów poboru łanowego z drugiej połowy XVI w.((Zostały zindeksowane następujące tomy działu I Archiwum Skarbu Koronnego: 1, 2, 3bis, 4, 7-22, 24-28, 33, 37-49, 62, 63, 78, 79, 81, 83-86, 89, 90, 92-94, 96, 97, 102, 103, 106-108, 112, 114, 117, 119-121, 123-127; łącznie są to 72 jednostki archiwalne o objętości około 77 000 stron rękopisu.)) w postaci tabelarycznej. Dla województw podlaskiego, kujawskich i pruskich obejmuje ona wszystkie pełne spisy podatkowe, podobnie jak to zostało wcześniej zrobione dla Wielkopolski. Z pozostałych ziem polskich Korony opracowano przynajmniej po jednym rejestrze dla każdego powiatu.
4. Pozostałe spisy zostały przybliżone użytkownikom poprzez identyfikację każdej wspomnianej w nich miejscowości: powiązanie tego miejsca w rękopisie z bazą danych i na mapie za pomocą aplikacji INDXR. Większość rejestrów wydanych w rozbudowanej formie, a także pochodzących z innych okresów (XV w., pierwsza połowa XVI, wiek XVII) i spoza ziem polskich Korony została również opracowana za pomocą tego samego narzędzia; tu przedmiotem identyfikacji był jedynie sam spis, tj. jego rodzaj, zasięg terytorialny i czas poboru.
5. Dodatkowo udostępniono materiały do słownika historyczno-geograficznego Kujawy i ziemi dobrzyńskiej.(( Materiały do słownika historyczno-geograficznego Kujaw i ziemi dobrzyńskiej w średniowieczu, oprac. Z. Guldon, do druku przygotował J. Wijaczka, Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla.))
6. Efektem projektu jest również seria monografii. Dwie spośród nich, Tomasza Paneckiego((T. Panecki. Długie życie dawnych map. Opracowanie cyfrowej edycji mapy Gaula/Raczyńskiego (1:125 000, 1807–1812), Warszawa 2021., zob. też: atlasfontium.pl.)) i Tomasza Związka((T. Związek, Krajobrazy szesnastowiecznej Polski: las – ziemia – ruda darniowa – woda, Warszawa 2021.)), są w druku, a 4 kolejne zostaną ukończone w 2022 r.
7. Wyniki przeprowadzonych badań były również publikowane w czasopismach i w pracach zbiorowych oraz prezentowane w trakcie konferencji naukowych.Pobierz bibliografię projektu.

Linki:

1. Tomy “Atlasu historycznego Polski. Mapy szczegółowe XVI w.” w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych wydane do 2021 r. włącznie oraz edycja zbiorcza serii w wersji polskiej i angielskiej.
2. Ziemie polskie Korony w drugiej połowie XVI wieku. Baza danych przestrzennych – cyfrowa mapa historyczna oraz repozytorium danych przestrzennych opracowane na podstawie danych z Atlasu.
3. Cyfrowa edycja rejestrów poborowych z XVI w.
   a. Edycja tabelaryczna(( Województwa kujawskie i województwo podlaskie oraz Prusy Królewskie – wszystkie rejestry, pozostałe województwa koronne po jednym. Edycja rejestrów wielkopolskich dostępna jest osobno dla województwa kaliskiego i poznańskiego.))
   b. Przeglądarka ksiąg w aplikacji INDXr
4. Materiały do słownika historyczno-geograficznego Kujaw i ziemi dobrzyńskiej w średniowieczu przygotowane przez Zenona Guldona i uzupełnione przez Jacka Wijaczkę.