Podstawę publikacji stanowi plik .pdf z tekstem „Materiałów” (korekta całości tekstu – Artur Ziontek). Dodatkowo wszystkie hasła udostępnione zostały w formie pliku .xls, co pozwala na łatwiejsze wyszukiwanie i sortowanie danych. Informacje w arkuszu kalkulacyjnym zostały przygotowane w taki sposób, aby możliwe było połączenie tabeli z warstwami GIS dostępnymi w bazie „Ziemie polskie Korony w XVI w.”

Warstwy te stanowiły zarazem podstawę do prezentacji „Materiałów” w formie przestrzennej bazy danych. Można ją przeglądać za pomocą aplikacji web-GIS. Poszczególne hasła zostały połączone z odpowiadającymi im punktami osadniczymi. Po kliknięciu w aplikacji na wybrane osady wyświetli się hasło z podziałem na punkty. W przypadku, gdy obok informacji o konkretnej miejscowości w haśle szczegółowym (np. Kałuszyno-Abramy) widnieje hasło ogólne (Kałuszyno), to informacje z hasła głównego zostały każdorazowo umieszczone pod hasłem szczegółowym. W takiej sytuacji do odróżnienia obu haseł służy kolumna „Nazwa”. Podobne rozwiązanie zostało zastosowane w przypadkach, gdy występują dwa hasła na określenie tej samej miejscowości (np. Moszczona i Rabiany-Moszczona), bądź jedna z nich została zlokalizowana przez autora „Materiałów” w niedalekiej odległości od innej miejscowości (np. Kąty i Roguszyno Decie Kąty). Jeśli zaś jedno hasło odnosi się w sposób wątpliwy do dwóch lokalizacji (np. Kałuszyno Żebrowscy, które mogły leżeć w obrębie wsi Kałuszyno Abramy lub Kałuszyno Szembory), to wówczas przy jednej z tych osad umieszczaliśmy całe hasło, a przy drugiej tylko punkt 9 (Uwagi) wskazujący, że to hasło związane jest również z inną miejscowością.

Hasła dotyczące osad niezlokalizowanych, których nie ma na mapie, umieszczone zostały w aplikacji web-GIS w opisie warstwy „Osady ziemi liwskiej”. Opis ten zawiera również hasła miejscowości, których lokalizacja jest wątpliwa (np. Łochowiec) albo istnienie osady w przyjętym przez autora „Materiałów” zakresie chronologicznym nie zostało jednoznacznie potwierdzone (Grala). W przypadku haseł fizjograficznych hasła nie zostały połączone z mapą, tylko umieszczone w opisie kategorii „Dane przyrodnicze”. W większości przypadków bowiem nie da się podać dokładnej lokalizacji obiektów topograficznych. Aby zachować konsekwencję i porządek nie umieszczaliśmy na mapie również haseł dotyczących tego rodzaju obiektów o znanej lokalizacji. Wyjątek stanowią hasła odnoszące się zarówno do obiektów topograficznych, jak i osad (np. Połazie – las, później dobra).

Hasła odnoszące się do samej ziemi liwskiej, starostwa liwskiego i dróg z tego obszaru umieszczone zostały w opisie kategorii „Ziemia liwska”.

Przeglądaniu informacji z „Materiałów” służy także moduł wyszukujący, pozwalający na szukanie informacji wg kilku kryteriów: nazwy (nazwa osady), nazwy hasła, punktu w haśle, treści hasła. Poszczególne rekordy są połączone z mapą, do której można przejść bezpośrednio z modułu wyszukującego po kliknięciu na nazwę osady w kolumnie „Hasło (mapa)”.

Zarówno pliki .xls jak i materiały połączone z mapą nie zawierają odnośników do innych haseł. Odnośniki te znajdują się w pliku .pdf z całością „Materiałów”.

Struktura haseł w „Materiałach” jest zbliżona do struktury przyjętej przez redaktorów „Słownika historyczno-geograficznego ziem polskich w średniowieczu”. Więcej informacji można uzyskać na stronie „Słownika”. Tu cytujemy jedynie znaczenie poszczególnych punktów hasła:

„[…] Punkt 1 zawiera podstawowe dane o historycznej przynależności terytorialnej (powiat i parafia, a w przypadku wsi parafialnych także dekanat). Podaje się z zasady pierwszą wzmiankę na temat owej przynależności, a dodanie do daty skrótu „n.” wskazuje, że zaświadczony w danym roku po raz pierwszy stan trwał później bez zmian. W przypadku miast podawane są też pierwsze wzmianki źródłowe poświadczające miejski charakter osady.

Punkt 2 poświęcony jest lokalnej topografii. Opisywane są tu granice danej miejscowości, wspominane znajdujące się w niej obiekty topograficzne. Tu wymienia się młyny i inne urządzenia przemysłowe. Tu wreszcie gromadzone są wiadomości o drogach.

Punkt 3 dotyczy stosunków własnościowych. Zaczyna się zawsze krótkim określeniem rodzaju własności, po czym następuje wymienienie poszczególnych właścicieli i ich transakcji. Wiadomości porządkowane są zasadniczo chronologicznie, często jednak ujmowane też w grupy odnoszące się do danego dziedzica lub grupy dziedziców. W tym samym punkcie gromadzone są (na końcu) informacje o areale osady oraz o innych mieszkańcach (przeważnie chłopskiej kondycji).

Punkt 4 zbiera informacje na temat prawa niemieckiego i lokacji. Tu omawiane są przywileje lokacyjne, ale także wszelkie wzmianki o sołtysach (wójtach), ławnikach itp., a w przypadku miast – o władzach miejskich.

Punkt 5 poświęcony jest stosunkom kościelnym. Gromadzone są tu informacje o kościele, o związanych z nim beneficjach, o plebanach, ich aktywności, o granicach i funkcjonowaniu parafii, o dziesięcinach i innych opłatach kościelnych.

Punkt 6 odnosi się do ważnych wydarzeń i wybitnych osób pochodzących z danej miejscowości. Dotyczy to zwłaszcza ludzi robiących poza nią kariery kościelne (biskupi, kanonicy, plebani, także studenci).

Punkt 7 przeznaczony jest na zebranie literatury dotyczącej danej miejscowości. Tutaj gromadzone są też zbiorczo przekazy źródłowe, które z różnych względów nie trafiły do żadnego z pozostałych punktów.

Punkt 8 poświęcony jest źródłom archeologicznym i architektonicznym. Zdawano sobie zawsze sprawę, że zebrane w Słowniku informacje na ten temat mają charakter niedoskonały. Opierano się bowiem na podstawowych wydawnictwach przeglądowych, nie będąc w stanie kompetentnie śledzić nowych odkryć i poświęconej im literatury monograficznej […]

Wiele haseł opatrywanych jest jeszcze Uwagami, gdzie zbiera się ogólne komentarze wyjaśniające kwestie zasadnicze, trudne do ujęcia w formie przypisów do konkretnych przekazów.”.¹

Aby uporządkować dane i ułatwić ich sortowanie oraz wyszukiwanie, opatrzyliśmy numerem „0” informacje dotyczące nazwy miejscowości, a numerem „9” ostatni punkt z powyższej klasyfikacji (uwagi).

Poniżej przedstawiamy hasła, które nie zostały połączone z punktami osadniczymi w aplikacji web-GIS. Są to hasła dotyczące osad niezlokalizowanych, hasła terytorialne i fizjograficzne.

1. T. Jurek, Wprowadzenie [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, [dostęp: 30.11.2015 r] http://www.slownik.ihpan.edu.pl/index.php [dostęp: 26.06.2015]. [↩]