Atlas historyczny Polski XVI wieku – dopełnienie serii

Atlas historyczny Polski XVI wieku – dopełnienie serii

NPRH nr 1aH 15 0373 83. Kierownik: dr hab. prof. IH PAN Marek Słoń, lata realizacji: 2016-2021

W projekcie została dokończona i uzupełniona seria wydawnicza “Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI w.”. Wykonane zostały następujące zadania:

  1. Podsumowaniem projektu jest przede wszystkim zbiorcza edycja całej serii w języku polskim1 i angielskim.2 Zbiorcza edycja Atlasu to także Ziemie polskie Korony w drugiej połowie XVI wieku. Baza danych przestrzennych – cyfrowa mapa historyczna oraz repozytorium danych przestrzennych.
  2. Opracowane zostały tomy Podlaski3 i Kujawski4 serii, a do tomu Pruskiego opracowanego przez M. Biskupa (1961) został wydany suplement.5 Tomy te dostępne są w księgarni Instytutu Historii PAN i w przyszłości będą udostępnione w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych.
  3. Opracowana została źródłowa baza danych z rejestrów poboru łanowego z drugiej połowy XVI w.6 w postaci tabelarycznej. Dla województw podlaskiego, kujawskich i pruskich obejmuje ona wszystkie pełne spisy podatkowe, podobnie jak to zostało wcześniej zrobione dla Wielkopolski. Z pozostałych ziem polskich Korony opracowano przynajmniej po jednym rejestrze dla każdego powiatu.
  4. Pozostałe spisy zostały przybliżone użytkownikom poprzez identyfikację każdej wspomnianej w nich miejscowości: powiązanie tego miejsca w rękopisie z bazą danych i na mapie za pomocą aplikacji INDXR. Większość rejestrów wydanych w rozbudowanej formie, a także pochodzących z innych okresów (XV w., pierwsza połowa XVI, wiek XVII) i spoza ziem polskich Korony została również opracowana za pomocą tego samego narzędzia; tu przedmiotem identyfikacji był jedynie sam spis, tj. jego rodzaj, zasięg terytorialny i czas poboru.
  5. Dodatkowo udostępniono materiały do słownika historyczno-geograficznego Kujawy i ziemi dobrzyńskiej.7
  6. Efektem projektu jest również seria monografii. Dwie spośród nich, Tomasza Paneckiego8 i Tomasza Związka9, są w druku, a 4 kolejne zostaną ukończone w 2022 r.
  7. Wyniki przeprowadzonych badań były również publikowane w czasopismach i w pracach zbiorowych oraz prezentowane w trakcie konferencji naukowych.Pobierz bibliografię projektu.

Linki:

  1. Tomy “Atlasu historycznego Polski. Mapy szczegółowe XVI w.” w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych wydane do 2021 r. włącznie oraz edycja zbiorcza serii w wersji polskiej i angielskiej.
  2. Ziemie polskie Korony w drugiej połowie XVI wieku. Baza danych przestrzennych – cyfrowa mapa historyczna oraz repozytorium danych przestrzennych opracowane na podstawie danych z Atlasu.
  3. Cyfrowa edycja rejestrów poborowych z XVI w.
    a. Edycja tabelaryczna10
    b. Przeglądarka ksiąg w aplikacji INDXr
  4. Materiały do słownika historyczno-geograficznego Kujaw i ziemi dobrzyńskiej w średniowieczu przygotowane przez Zenona Guldona i uzupełnione przez Jacka Wijaczkę.
  1. Atlas historyczny polski. Ziemie polskie korony w drugiej połowie XVI wieku, pod red. Marka Słonia, Warszawa 2021 (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, wydanie zbiorcze serii), ss. 2014, 57 map i planów, indeksy.[]
  2. Historical Atlas of Poland. Polish Lands of the Crown in the Second Half of the Sixteenth Century, collective edition edited by Marek Słoń and Katarzyna Słomska-Przech [in print][]
  3. Województwo podlaskie w drugiej połowie XVI wieku, pod red. Michała Gochny i Bogumiła Szadego, Warszawa 2021 (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, t. 8), ss. 333, 8 map i planów, indeksy.[]
  4. Kujawy i ziemia dobrzyńska w drugiej połowie XVI wieku, pod red. Wiesławy Duży, współpr. Arkadiusz Borek, Michał Słomski, Warszawa 2021 (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, t. 6), ss. 274, 9 map i planów, indeksy.[]
  5. Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku. Suplement, pod red. Tomasza Paneckiego i Marka Słonia, Warszawa 2021 (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, Suplement), ss. 169, 8 map i planów, indeksy.[]
  6. Zostały zindeksowane następujące tomy działu I Archiwum Skarbu Koronnego: 1, 2, 3bis, 4, 7-22, 24-28, 33, 37-49, 62, 63, 78, 79, 81, 83-86, 89, 90, 92-94, 96, 97, 102, 103, 106-108, 112, 114, 117, 119-121, 123-127; łącznie są to 72 jednostki archiwalne o objętości około 77 000 stron rękopisu.[]
  7. Materiały do słownika historyczno-geograficznego Kujaw i ziemi dobrzyńskiej w średniowieczu, oprac. Z. Guldon, do druku przygotował J. Wijaczka, Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla.[]
  8. T. Panecki. Długie życie dawnych map. Opracowanie cyfrowej edycji mapy Gaula/Raczyńskiego (1:125 000, 1807–1812), Warszawa 2021., zob. też: atlasfontium.pl.[]
  9. T. Związek, Krajobrazy szesnastowiecznej Polski: las – ziemia – ruda darniowa – woda, Warszawa 2021.[]
  10. Województwa kujawskie i województwo podlaskie oraz Prusy Królewskie – wszystkie rejestry, pozostałe województwa koronne po jednym. Edycja rejestrów wielkopolskich dostępna jest osobno dla województwa kaliskiego i poznańskiego.[]